廉耻文言文拼音版
廉耻文言文注音版
廉耻文言文拼音版
《 lián chǐ 》
《廉耻》
《 wǔ dài shǐ · féng dào zhuàn 》 lùn yuē : lǐ yì lián chǐ , guó zhī sì wéi , sì wéi bù zhāng , guó nǎi miè wáng 。 shàn hū , guǎn shēng zhī néng yán yě ! lǐ yì , zhì rén zhī dà fǎ ; lián chǐ , lì rén zhī dà jié ; gài bù lián zé wú suǒ bù qǔ , bù chǐ zé wú suǒ bù wéi 。 rén ér rú cǐ , zé huò bài luàn wáng , yì wú suǒ bù zhì ; kuàng wèi dà chén ér wú suǒ bù qǔ , wú suǒ bù wéi , zé tiān xià qí yǒu bù luàn , guó jiā qí yǒu bù wáng zhě hū ? rán ér sì zhě zhī zhōng , chǐ yóu wéi yào 。 gù fū zǐ zhī lùn shì , yuē :“ xíng jǐ yǒu chǐ 。” mèng zǐ yuē :“ rén bù kě yǐ wú chǐ 。 wú chǐ zhī chǐ , wú chǐ yǐ 。” yòu yuē :“ chǐ zhī yú rén dà yǐ , wèi jī biàn zhī qiǎo zhě , wú suǒ yòng chǐ yān 。” suǒ yǐ rán zhě , rén zhī bù lián , ér zhì yú bèi lǐ fàn yì , qí yuán jiē shēng yú wú chǐ yě 。 gù shì dà fū zhī wú chǐ , shì wèi guó chǐ 。
《五代史·冯道传》论曰:礼义廉耻,国之四维,四维不张,国乃灭亡。善乎,管生之能言也!礼义,治人之大法;廉耻,立人之大节;盖不廉则无所不取,不耻则无所不为。人而如此,则祸败乱亡,亦无所不至;况为大臣而无所不取,无所不为,则天下其有不乱,国家其有不亡者乎?然而四者之中,耻尤为要。故夫子之论士,曰:“行己有耻。”孟子曰:“人不可以无耻。无耻之耻,无耻矣。”又曰:“耻之于人大矣,为机变之巧者,无所用耻焉。”所以然者,人之不廉,而至于悖礼犯义,其原皆生于无耻也。故士大夫之无耻,是谓国耻。
wú guān sān dài yǐ xià , shì shuāi dào wēi , qì lǐ yì , juān lián chǐ , fēi yī zhāo yī xī zhī gù 。 rán ér sōng bǎi hòu diāo yú suì hán , jī míng bù yǐ yú fēng yǔ , bǐ hūn zhī rì , gù wèi cháng wú dú xǐng zhī rén yě ! qǐng dú 《 yán shì jiā xùn 》 yǒu yún :“ qí cháo yī shì fū cháng wèi wú yuē :‘ wǒ yǒu yī ér , nián yǐ shí qī , pō xiǎo shū shū , jiāo qí xiān bēi yǔ , jí tán pí pá , shāo yù tōng jiě , yǐ cǐ fú shì gōng qīng , wú bù chǒng ài 。’ wú shí fǔ ér bù dá 。 yì zāi , cǐ rén zhī jiào zǐ yě ! ruò yóu cǐ yè zì zhì qīng xiàng , yì bù yuàn rǔ cáo wéi zhī 。” jiē hū ! zhī tuī bù dé yǐ ér shì yú luàn shì , yóu wèi cǐ yán , shàng yǒu 《 xiǎo wǎn 》 shī rén zhī yì , bǐ yān rán mèi yú shì zhě , néng wú kuì zāi !
吾观三代以下,世衰道微,弃礼义,捐廉耻,非一朝一夕之故。然而松柏后凋于岁寒,鸡鸣不已于风雨,彼昏之日,固未尝无独醒之人也!顷读《颜氏家训》有云:“齐朝一士夫尝谓吾曰:‘我有一儿,年已十七,颇晓书疏,教其鲜卑语,及弹琵琶,稍欲通解,以此伏事公卿,无不宠爱。’吾时俯而不答。异哉,此人之教子也!若由此业自致卿相,亦不愿汝曹为之。”嗟乎!之推不得已而仕于乱世,犹为此言,尚有《小宛》诗人之意,彼阉然媚于世者,能无媿哉!
luó zhòng sù yuē : jiào huà zhě cháo tíng zhī xiān wù , lián chǐ zhě shì rén zhī měi jié ; fēng sú zhě tiān xià zhī dà shì 。 cháo tíng yǒu jiào huà , zé shì rén yǒu lián chǐ ; shì rén yǒu lián chǐ , zé tiān xià yǒu fēng sú 。
罗仲素曰:教化者朝廷之先务,廉耻者士人之美节;风俗者天下之大事。朝廷有教化,则士人有廉耻;士人有廉耻,则天下有风俗。
gǔ rén zhì jūn zhī dào , wèi yǒu bù běn yú lián chǐ zhě 。《 wú zi 》 yuē :“ fán zhì guó zhì jūn , bì jiào zhī yǐ lǐ , lì zhī yǐ yì , shǐ yǒu chǐ yě 。 fū rén yǒu chǐ , zài dà zú yǐ zhàn , zài xiǎo zú yǐ shǒu yǐ 。”《 wèi liáo zi 》 yán :“ guó bì yǒu cí xiào lián chǐ zhī sú , zé kě yǐ sǐ yì shēng 。” ér tài gōng duì wǔ wáng :“ jiāng yǒu sān shèng , yī yuē lǐ jiāng , èr yuē lì jiāng , sān yuē zhǐ yù jiāng 。 gù lǐ zhě , suǒ yǐ bān cháo zhì jūn ér tù jū zhī wǔ fū , jiē běn yú wén wáng hòu fēi zhī huà ; qǐ yǒu yín chú ráo , qiè niú mǎ , ér wèi bào yú bǎi xìng zhě zāi !”《 hòu hàn shū 》: zhāng huàn wéi ān dìng shǔ guó dū wèi ,“ qiāng háo shuài gǎn huàn ēn dé , shàng mǎ èr shí pǐ , xiān líng qiú zhǎng yòu yí jīn jù bā méi , huàn bìng shòu zhī , ér zhào zhǔ bù yú zhū qiāng qián , yǐ jiǔ lèi dì yuē :‘ shǐ mǎ rú yáng , bù yǐ rù jiù ; shǐ jīn rú sù , bù yǐ rù huái 。’ xī yǐ jīn mǎ hái zhī 。 qiāng xìng tān ér guì lì qīng , qián yǒu bā dū wèi lǜ hǎo cái huò , wéi suǒ huàn kǔ , jí huàn zhèng shēn jié jǐ , wēi huà dà xíng ”。 wū hū ! zì gǔ yǐ lái , biān shì zhī bài , yǒu bù shǐ yú tān qiú zhě zāi ? wú yú liáo dōng zhī shì yǒu gǎn 。
古人治军之道,未有不本于廉耻者。《吴子》曰:“凡制国治军,必教之以礼,励之以义,使有耻也。夫人有耻,在大足以战,在小足以守矣。”《尉缭子》言:“国必有慈孝廉耻之俗,则可以死易生。”而太公对武王:“将有三胜,一曰礼将,二曰力将,三约止欲将。故礼者,所以班朝治军而兔苴之武夫,皆本于文王后妃之化;岂有淫刍荛,窃牛马,而为暴于百姓者哉!”《后汉书》:张奂为安定属国都尉,“羌豪帅感奂恩德,上马二十匹,先零酋长又遗金鐻八枚,奂并受之,而召主簿于诸羌前,以酒酹地曰:‘使马如羊,不以入廐;使金如粟,不以入怀。’悉以金马还之。羌性贪而贵吏清,前有八都尉率好财货,为所患苦,及奂正身洁己,威化大行”。呜呼!自古以来,边事之败,有不始于贪求者哉?吾于辽东之事有感。
dù zǐ měi shī : ān dé lián pō jiāng , sān jūn tóng yàn mián ! yī běn zuò “ lián chǐ jiāng ”。 shī rén zhī yì , wèi bì jí cǐ , rán wú guān 《 táng shū 》, yán wáng bì wéi wǔ líng jié dù shǐ , xiān shì , tǔ fān yù chéng wū lán qiáo , měi yú hé ruán xiān zhù cái mù , jiē wéi jié shuài qiǎn rén qián zài zhī , wěi yú hé liú , zhōng mò néng chéng 。 fān rén zhī bì tān ér wú móu , xiān hòu yí zhī , rán hòu bìng yì chéng qiáo , réng zhù yuè chéng shǒu zhī 。 zì shì shuò fāng yù kòu bù xiá , zhì jīn wéi huàn , yóu bì zhī dú huò yě 。 gù tān fū wèi shuài ér biān chéng wǎn kāi 。 dé cǐ yì zhě , yǐng shū yàn shuō , huò kě yǐ zhì guó hū !
杜子美诗:安得廉颇将,三军同晏眠!一本作“廉耻将”。诗人之意,未必及此,然吾观《唐书》,言王佖为武灵节度使,先是,土蕃欲成乌兰桥,每于河壖先贮材木,皆为节帅遣人潜载之,委于河流,终莫能成。蕃人知佖贪而无谋,先厚遗之,然后并役成桥,仍筑月城守之。自是朔方御寇不暇,至今为患,由佖之黩货也。故贪夫为帅而边城晚开。得此意者,郢书燕说,或可以治国乎!
上一篇:与友人论门人书文言文拼音版
下一篇:送钦差大臣侯官林公序文言文拼音版