狱中杂记文言文拼音版
狱中杂记文言文注音版
狱中杂记文言文拼音版
《 yù zhōng zá jì 》
《狱中杂记》
kāng xī wǔ shí yī nián sān yuè , yú zài xíng bù yù , jiàn sǐ ér yóu dòu chū zhě , rì sì sān rén 。 yǒu hóng dòng lìng dù jūn zhě , zuò ér yán yuē :“ cǐ yì zuò yě 。 jīn tiān shí shùn zhèng , sǐ zhě shàng xī , wǎng suì duō zhì rì shù shí rén 。” yú kòu suǒ yǐ 。 dù jūn yuē :“ shì jí yì chuán rǎn , gòu zhě suī qī shǔ bù gǎn tóng wò qǐ 。 ér yù zhōng wéi lǎo jiān zhě sì , jiān wǔ shì , jìn zú jū zhōng yāng , yǒu qí qián yǐ tōng míng , wū jí yǒu chuāng yǐ dá qì 。 páng sì shì zé wú zhī , ér xì qiú cháng èr bǎi yú 。 měi bó mù xià guǎn jiàn , shǐ nì jiē bì qí zhōng , yǔ yǐn shí zhī qì xiāng báo , yòu lóng dōng , pín zhě xí dì ér wò , chūn qì dòng , xiān bù yì yǐ 。 yù zhōng chéng fǎ , zhì míng qǐ yào , fāng yè zhōng , shēng rén yǔ sǐ zhě bìng zhǒng dǐng ér wò , wú kě xuán bì , cǐ suǒ yǐ rǎn zhě zhòng yě 。 yòu kě guài zhě , dà dào jī zéi , shā rén zhòng qiú , qì jié wàng , rǎn cǐ zhě shí bù yī èr , huò suí yǒu chōu , qí pián sǐ , jiē qīng xì jí qiān lián zuǒ zhèng fǎ suǒ bù jí zhě 。” yú yuē :“ jīng shī yǒu jīng zhào yù , yǒu wǔ chéng yù shǐ sī fāng , hé gù xíng bù xì qiú zhī duō zhì cǐ ?” dù jūn yuē :“ ěr nián yù sòng , qíng shāo zhòng , jīng zhào 、 wǔ chéng jí bù gǎn zhuān jué ; yòu jiǔ mén tí dū suǒ fǎng jī jiū jié , jiē guī xíng bù ; ér shí sì sī zhèng fù láng hào shì zhě jí shū lì 、 yù guān 、 jìn zú , jiē lì xì zhě zhī duō , shǎo yǒu lián , bì duō fāng gōu zhì 。 gǒu rù yù , bù wèn zuì zhī yǒu wú , bì xiè shǒu zú , zhì lǎo jiān , bǐ kùn kǔ bù kě rěn , rán hòu dǎo yǐ qǔ bǎo , chū jū yú wài , liàng qí jiā zhī suǒ yǒu yǐ wéi jì , ér guān yǔ lì pōu fēn yān 。 zhōng jiā yǐ shàng , jiē jié zī qǔ bǎo ; qí cì ‘ qiú tuō xiè jū jiān wài bǎn wū , fèi yì shù shí jīn ; wéi jí pín wú yī , zé xiè xì bù shāo kuān , wèi biāo zhǔn yǐ jǐng qí yú 。 huò tóng xì , qíng zuì zhòng zhě , fǎn chū zài wài , ér qīng zhě 、 wú zuì zhě lí qí dú 。 jī yōu fèn , qǐn shí wéi jié , jí bìng , yòu wú yī yào , gù wǎng wǎng zhì sǐ 。” yú fú jiàn shèng shàng hǎo shēng zhī dé , tóng yú wǎng shèng 。 měi zhì yù cí , bì yú sǐ zhōng qiú qí shēng , ér wú gū zhě nǎi zhì cǐ 。 tǎng rén rén jūn zǐ wéi shàng chāng yán : chú sǐ xíng jí fā sài wài zhòng fàn , qí qīng xì jí qiān lián wèi jié zhèng zhě , bié zhì yī suǒ yǐ jī zhī , shǒu zú wú xiè 。 suǒ quán huó kě shù jì zāi ? huò yuē :“ yù jiù yǒu shì wǔ , míng yuē xiàn jiān , sòng ér wèi jié zhèng zhě jū zhī 。 tǎng jǔ jiù diǎn , kě xiǎo bǔ yě 。 dù jūn yuē :“ shàng tuī ēn , fán zhí guān jū bǎn wū 。 jīn pín zhě zhuǎn xì lǎo jiān , ér dà dào yǒu jū bǎn wū zhě 。 cǐ zhōng kě xì jié zāi ! bù ruò bié zhì yī suǒ , wèi bá běn sāi yuán zhī dào yě 。” yú tóng xì zhū wēng 、 yú shēng jí zài yù tóng guān sēng mǒu , gòu yì sǐ , jiē bù yīng zhòng fá 。 yòu mǒu shì yǐ bù xiào sòng qí zǐ , zuǒ yòu lín xiè xì rù lǎo jiān , hào hū dá dàn 。 yú gǎn yān , yǐ dù jūn yán fàn xùn zhī , zhòng yán tóng , yú shì hū shū 。
康熙五十一年三月,余在刑部狱,见死而由窦出者,日四三人。有洪洞令杜君者,作而言曰:“此疫作也。今天时顺正,死者尚稀,往岁多至日数十人。”余叩所以。杜君曰:“是疾易传染,遘者虽戚属不敢同卧起。而狱中为老监者四,监五室,禁卒居中央,牖其前以通明,屋极有窗以达气。旁四室则无之,而系囚常二百余。每薄暮下管键,矢溺皆闭其中,与饮食之气相薄,又隆冬,贫者席地而卧,春气动,鲜不疫矣。狱中成法,质明启钥,方夜中,生人与死者并踵顶而卧,无可旋避,此所以染者众也。又可怪者,大盗积贼,杀人重囚,气杰旺,染此者十不一二,或随有瘳,其骈死,皆轻系及牵连佐证法所不及者。”余曰:“京师有京兆狱,有五城御史司坊,何故刑部系囚之多至此?”杜君曰:“迩年狱讼,情稍重,京兆、五城即不敢专决;又九门提督所访缉纠诘,皆归刑部;而十四司正副郎好事者及书吏、狱官、禁卒,皆利系者之多,少有连,必多方钩致。苟入狱,不问罪之有无,必械手足,置老监,俾困苦不可忍,然后导以取保,出居于外,量其家之所有以为剂,而官与吏剖分焉。中家以上,皆竭资取保;其次‘求脱械居监外板屋,费亦数十金;惟极贫无依,则械系不稍宽,为标准以警其余。或同系,情罪重者,反出在外,而轻者、无罪者罹其毒。积忧愤,寝食违节,及病,又无医药,故往往至死。”余伏见圣上好生之德,同于往圣。每质狱词,必于死中求其生,而无辜者乃至此。傥仁人君子为上昌言:除死刑及发塞外重犯,其轻系及牵连未结正者,别置一所以羁之,手足毋械。所全活可数计哉?或曰:“狱旧有室五,名曰现监,讼而未结正者居之。傥举旧典,可小补也。杜君曰:“上推恩,凡职官居板屋。今贫者转系老监,而大盗有居板屋者。此中可细诘哉!不若别置一所,为拔本塞源之道也。”余同系朱翁、余生及在狱同官僧某,遘疫死,皆不应重罚。又某氏以不孝讼其子,左右邻械系入老监,号呼达旦。余感焉,以杜君言泛讯之,众言同,于是乎书。
fán sǐ xíng yù shàng , xíng xíng zhě xiān sì yú mén wài , shǐ qí dǎng rù suǒ cái wù , míng yuē “ sī luó ”。 fù zhě jiù qí qī shǔ , pín zé miàn yǔ zhī 。 qí jí xíng , yuē :“ shùn wǒ , jí xiān cì xīn ; fǒu zé , sì zhī jiě jìn , xīn yóu bù sǐ 。” qí jiǎo yì , yuē :“ shùn wǒ , shǐ yì jí qì jué ; fǒu zé , sān yì jiā bié xiè , rán hòu de sǐ 。” wéi dà pì wú kě yào , rán yóu zhì qí shǒu 。 yòng cǐ , fù zhě lù shù shí bǎi jīn , pín yì qìng yī zhuāng ; jué wú yǒu zhě , zé zhì zhī rú suǒ yán 。 zhǔ fù zhě yì rán , bù rú suǒ yù , fù shí jí xiān zhé jīn gǔ 。 měi suì dà jué , gōu zhě shí sì sān , liú zhě shí liù qī , jiē fù zhì xī shì dài mìng 。 qí shāng yú fù zhě , jí xìng liú , bìng shù yuè nǎi chōu , huò jìng chéng gù jí 。 yú cháng jiù lǎo xū ér wèn yān :“ bǐ yú xíng zhě 、 fù zhě , fēi xiāng chóu yě , qī yǒu de ěr ; guǒ wú yǒu , zhōng yì shāo kuān zhī , fēi rén shù hū ?” yuē :“ shì lì fǎ yǐ jǐng qí yú , qiě chéng hòu yě ; bù rú cǐ , zé rén yǒu xìng xīn 。” zhǔ gù pū zhě yì rán 。 yú tóng dǎi yǐ mù xùn zhě sān rén : yī rén yǔ sān shí jīn , gǔ wēi shāng , bìng jiān yuè ; yī rén bèi zhī , shāng fū , jiān xún yù ; yī rén liù bèi , jí xī xíng bù rú píng cháng 。 huò kòu zhī yuē :“ zuì rén yǒu wú bù jūn , jì gè yǒu dé , hé bì gèng yǐ duō guǎ wéi chā ?” yuē :“ wú chā , shéi wéi duō yǔ zhě ?” mèng zǐ yuē :“ shù bù kě bù shèn 。” xìn fū !
凡死刑狱上,行刑者先俟于门外,使其党入索财物,名曰“斯罗”。富者就其戚属,贫则面语之。其极刑,曰:“顺我,即先刺心;否则,四肢解尽,心犹不死。”其绞缢,曰:“顺我,始缢即气绝;否则,三缢加别械,然后得死。”唯大辟无可要,然犹质其首。用此,富者赂数十百金,贫亦罄衣装;绝无有者,则治之如所言。主缚者亦然,不如所欲,缚时即先折筋骨。每岁大决,勾者十四三,留者十六七,皆缚至西市待命。其伤于缚者,即幸留,病数月乃瘳,或竟成痼疾。余尝就老胥而问焉:“彼于刑者、缚者,非相仇也,期有得耳;果无有,终亦稍宽之,非仁术乎?”曰:“是立法以警其余,且惩后也;不如此,则人有幸心。”主梏扑者亦然。余同逮以木讯者三人:一人予三十金,骨微伤,病间月;一人倍之,伤肤,兼旬愈;一人六倍,即夕行步如平常。或叩之曰:“罪人有无不均,既各有得,何必更以多寡为差?”曰:“无差,谁为多与者?”孟子曰:“术不可不慎。”信夫!
bù zhōng lǎo xū , jiā cáng wěi zhāng , wén shū xià xíng zhí shěng , duō qián yì zhī , zēng jiǎn yào yǔ , fèng xíng zhě mò biàn yě 。 qí shàng wén jí yí guān zhū bù , yóu wèi gǎn rán 。 gōng lìng : dà dào wèi shā rén jí tā fàn tóng móu duō rén zhě , zhǐ zhǔ móu yī èr rén lì jué ; yú jīng qiū shěn jiē jiǎn děng fā pèi 。 yù cí shàng , zhōng yǒu lì jué zhě , xíng xíng rén xiān sì yú mén wài 。 mìng xià , suì fù yǐ chū , bù jī guǐ kè 。 yǒu mǒu xìng xiōng dì yǐ bǎ chí gōng cāng , fǎ yīng lì jué , yù jù yǐ , xū mǒu wèi yuē :“ yǔ wǒ qiān jīn , wú shēng ruò 。” kòu qí shù , yuē :“ shì wú nán , bié jù běn zhāng , yù cí wú yì , qǔ àn mò dú shēn wú qīn qī zhě èr rén yì rǔ míng , sì fēng zòu shí qián yì zhī ér yǐ 。” qí tóng shì zhě yuē :“ shì kě qī sǐ zhě , ér bù néng qī zhǔ yàn zhě , tǎng fù qǐng zhī , wú bèi wú shēng lǐ yǐ 。” xū mǒu xiào yuē :“ fù qǐng zhī , wú bèi wú shēng lǐ , ér zhǔ yàn zhě yì gè bà qù 。 bǐ bù néng yǐ èr rén zhī mìng yì qí guān , zé wú bèi zhōng wú sǐ dào yě 。” jìng xíng zhī , àn mò èr rén lì jué 。 zhǔ zhě kǒu qù shé jiǎo , zhōng bù gǎn jié 。 yú zài yù , yóu jiàn mǒu xìng , yù zhōng rén qún zhǐ yuē :“ shì yǐ mǒu mǒu yì qí shǒu zhě 。” xū mǒu yī xī bào zú , zhòng jiē yǐ wéi míng zhé yún 。
部中老胥,家藏伪章,文书下行直省,多潜易之,增减要语,奉行者莫辨也。其上闻及移关诸部,犹未敢然。功令:大盗未杀人及他犯同谋多人者,止主谋一二人立决;余经秋审皆减等发配。狱词上,中有立决者,行刑人先俟于门外。命下,遂缚以出,不羁晷刻。有某姓兄弟以把持公仓,法应立决,狱具矣,胥某谓曰:“予我千金,吾生若。”叩其术,曰:“是无难,别具本章,狱词无易,取案末独身无亲戚者二人易汝名,俟封奏时潜易之而已。”其同事者曰:“是可欺死者,而不能欺主谳者,倘复请之,吾辈无生理矣。”胥某笑曰:“复请之,吾辈无生理,而主谳者亦各罢去。彼不能以二人之命易其官,则吾辈终无死道也。”竟行之,案末二人立决。主者口呿舌挢,终不敢诘。余在狱,犹见某姓,狱中人群指曰:“是以某某易其首者。”胥某一夕暴卒,众皆以为冥谪云。
fán shā rén , yù cí wú móu 、 gù zhě , jīng qiū shěn rù jīn yí , jí miǎn sǐ 。 lì yīn yǐ qiǎo fǎ 。 yǒu guō sì zhě , fán sì shā rén , fù yǐ jīn yí jiǎn děng , suí yù shè 。 jiāng chū , rì yǔ qí tú zhì jiǔ hān gē dá shǔ 。 huò kòu yǐ wǎng shì , yī yī xiáng shù zhī , yì sè yáng yáng , ruò zì jīn xǔ 。 yī ! xiè è lì rěn yú yù yù , wú zé yě ; ér dào zhī bù míng , liáng lì yì duō yǐ tuō rén yú sǐ wéi gōng , ér bù qiú qí qíng , qí wǎng mín yě yì shèn yǐ zāi !
凡杀人,狱词无谋、故者,经秋审入矜疑,即免死。吏因以巧法。有郭四者,凡四杀人,复以矜疑减等,随遇赦。将出,日与其徒置酒酣歌达曙。或叩以往事,一一详述之,意色扬扬,若自矜诩。噫!渫恶吏忍于鬻狱,无责也;而道之不明,良吏亦多以脱人于死为功,而不求其情,其枉民也亦甚矣哉!
jiān mín jiǔ yú yù , yǔ xū zú biǎo lǐ , pō yǒu qí xiàn 。 shān yīn lǐ xìng yǐ shā rén xì yù , měi suì zhì shù bǎi jīn 。 kāng xī sì shí bā nián , yǐ shè chū 。 jū shù yuè , mò rán wú suǒ shì 。 qí xiāng rén yǒu shā rén zhě , yīn dài chéng zhī 。 gài yǐ lǜ fēi gù shā , bì jiǔ xì , zhōng wú sǐ fǎ yě 。 wǔ shí yī nián , fù yuán shè jiǎn děng zhé shù , tàn yuē :“ wú bù de fù rù cǐ yǐ !” gù lì : zhé shù zhě yí shùn tiān fǔ jī hòu 。 shí fāng dōng tíng qiǎn , lǐ jù zhuàng qiú zài yù hòu chūn fā qiǎn , zhì zài sān , bù dé suǒ qǐng , chàng rán ér chū 。
奸民久于狱,与胥卒表里,颇有奇羡。山阴李姓以杀人系狱,每岁致数百金。康熙四十八年,以赦出。居数月,漠然无所事。其乡人有杀人者,因代承之。盖以律非故杀,必久系,终无死法也。五十一年,复援赦减等谪戍,叹曰:“吾不得复入此矣!”故例:谪戍者移顺天府羁候。时方冬停遣,李具状求在狱候春发遣,至再三,不得所请,怅然而出。
上一篇:越巫之死文言文拼音版
下一篇:礼记二则原文拼音版、注音版读音